Η αυξανόμενη ανησυχία για τη συσσώρευση διαστημικών σκουπιδιών στην τροχιά της Γης έχει κινητοποιήσει μια διεθνή ομάδα επιστημόνων να προτείνουν την δημιουργία ενός νέου Στόχου Βιώσιμης Ανάπτυξης (SDG) των Ηνωμένων Εθνών. Στόχος αυτού του 18ου SDG θα είναι η βιώσιμη χρήση της γήινης τροχιάς και η αποτροπή της συσσώρευσης διαστημικών σκουπιδιών, τα οποία αποτελούν μια αυξανόμενη απειλή για το διαστημικό περιβάλλον και τις μελλοντικές διαστημικές αποστολές.
Η Ανάγκη για Δράση
Σήμερα, υπάρχουν 17 Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης που έχουν υιοθετηθεί από τα μέλη του ΟΗΕ με σκοπό την αντιμετώπιση παγκόσμιων προκλήσεων όπως η φτώχεια, η πείνα, η κλιματική αλλαγή και η ανισότητα. Ωστόσο, η αυξανόμενη ρύπανση του διαστήματος από διαστημικά σκουπίδια δεν έχει ακόμη λάβει την δέουσα προσοχή.
Οι επιστήμονες, με άρθρο τους στο περιοδικό “One Earth”, υπογραμμίζουν την επείγουσα ανάγκη για δράση, καθώς ο αριθμός των δορυφόρων και άλλων αντικειμένων σε τροχιά γύρω από τη Γη αυξάνεται με ραγδαίους ρυθμούς. Χωρίς κάποια μορφή παγκόσμιας συναίνεσης και δράσης, το διαστημικό περιβάλλον κινδυνεύει να υποστεί ανεπανόρθωτες αλλαγές.
Η Πρόταση για τον 18ο SDG
Οι επιστήμονες προτείνουν να οριστεί ο 18ος SDG για την προστασία της τροχιάς της Γης. Όπως τονίζουν, περίπου 100 έθνη εμπλέκονται σε διαφορετικά επίπεδα διαστημικής δραστηριότητας. Από τη δεκαετία του 1950 και μετά, σχεδόν 20.000 δορυφόροι έχουν εκτοξευθεί σε τροχιά, προσφέροντας τεράστια οφέλη στην κοινωνία, αλλά και δημιουργώντας συντρίμμια στο διάστημα.
Ο νέος SDG θα μπορούσε να αντλήσει έμπνευση από τον 14ο SDG για τη ζωή κάτω από το νερό και συγκεκριμένα τη διαχείριση των θαλάσσιων απορριμμάτων. Η προσέγγιση αυτή θα μπορούσε να εφαρμοστεί και στο διάστημα, με στόχο την μείωση και την απομάκρυνση των διαστημικών σκουπιδιών.
Παγκόσμια Συναίνεση και Αποτελεσματική Εφαρμογή
Αν και η ανάγκη για ανάληψη δράσης για την αντιμετώπιση του προβλήματος των διαστημικών σκουπιδιών έχει αρχίσει να αναγνωρίζεται, οι εμπειρογνώμονες επισημαίνουν ότι ένας πρόσθετος SDG θα μπορούσε να προσφέρει παγκόσμια συναίνεση και τους μηχανισμούς αποτελεσματικής επιβολής των λύσεων που απαιτούνται.
Ένας νέος SDG θα μπορούσε να λειτουργήσει ως πλατφόρμα για τη συνεργασία μεταξύ των κρατών, των διεθνών οργανισμών και της ιδιωτικής βιομηχανίας, με στόχο την ανάπτυξη και την εφαρμογή κοινών προτύπων και πρακτικών για τη βιώσιμη χρήση του διαστήματος.
Η Συμβολή της Επιστημονικής Κοινότητας
Το άρθρο στο “One Earth” συνυπογράφουν ερευνητές από πολλά πανεπιστήμια και ερευνητικά ιδρύματα, συμπεριλαμβανομένου του Πανεπιστημίου του Πλίμουθ, του Πανεπιστημίου του Όκλαντ, του Πανεπιστημίου του Τέξας στο Όστιν, του Πανεπιστημίου του Μέιν και του εργαστηρίου της NASA “Jet Propulsion Laboratory”. Επικεφαλής της δημοσίευσης είναι η ερευνήτρια του Πανεπιστημίου του Πλίμουθ και εξερευνήτρια του “National Geographic”, Ίμοτζεν Νάπερ.
Η Νάπερ, η οποία έχει μελετήσει εκτενώς τη ρύπανση από μικροπλαστικά, έχει επικεντρωθεί στη μελέτη της ρύπανσης του διαστήματος και σημειώνει ότι “η ανάγκη να προστατεύσουμε και να συνδέσουμε τα φυσικά μας περιβάλλοντα, από τον ωκεανό μέχρι την τροχιά της Γης, δεν ήταν ποτέ πιο επείγουσα. Και τα δύο είναι ζωτικής σημασίας για την υγεία του πλανήτη μας, αλλά απειλούνται όλο και περισσότερο από τις πιέσεις που ασκούμε σε αυτά”.
Η Σύνδεση με την Προστασία του Περιβάλλοντος
Η Νάπερ, με αφορμή ομιλία της στην Αθήνα, εξήγησε ότι “ό,τι έχουμε μάθει, τις προκλήσεις και τις επιτυχίες για την προστασία της Γης και των ωκεανών μας, μπορούμε τώρα να το εφαρμόσουμε στην αντιμετώπιση της ρύπανσης από τα διαστημικά συντρίμμια στην τροχιά της Γης”.
Η σύνδεση μεταξύ της ρύπανσης του διαστήματος και της ρύπανσης του πλανήτη μας είναι εμφανής. Όπως και η ρύπανση των ωκεανών και της ατμόσφαιρας, η ρύπανση του διαστήματος αποτελεί μια απειλή για το περιβάλλον και την βιωσιμότητα του πλανήτη μας.
Το Μέλλον της Διαστημικής Εξερεύνησης
Η πρόταση για τη δημιουργία ενός 18ου SDG για την προστασία της τροχιάς της Γης αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς τη βιώσιμη διαχείριση του διαστήματος. Η αυξανόμενη διαστημική δραστηριότητα και ο αυξανόμενος αριθμός δορυφόρων σε τροχιά καθιστούν επιτακτική την ανάγκη για δράση.
Η διεθνής κοινότητα, οι κυβερνήσεις, οι επιστήμονες και η ιδιωτική βιομηχανία πρέπει να συνεργαστούν για να αντιμετωπίσουν αυτή την πρόκληση και να διασφαλίσουν ότι το διάστημα θα παραμείνει ένα καθαρό και ασφαλές περιβάλλον για τις μελλοντικές γενιές.
Συμπεράσματα
Η δημιουργία ενός νέου Στόχου Βιώσιμης Ανάπτυξης για την προστασία της τροχιάς της Γης αποτελεί μια σημαντική πρωτοβουλία που μπορεί να συμβάλει στην αντιμετώπιση της αυξανόμενης ρύπανσης του διαστήματος. Η πρόταση αυτή αναδεικνύει την ανάγκη για παγκόσμια συναίνεση και δράση για τη βιώσιμη χρήση του διαστήματος και την προστασία του περιβάλλοντος